این مرکز که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است، پس از مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم همین دانشگاه در بیمارستان طالقانی، دومین پژوهشکده رسمی‌کشور به شمار می‌آید که تأسیس آن در مردادماه سال 1385 به تصویب دانشگاه شهید بهشتی ودراردیبهشت 1386 به تصویب شورای گسترش رسیده و در حال حاضرنیز مراحل نهایی تایید را در وزارت بهداشت و درمان می‌گذراند.
دکتر علی‌اکبر ولایتی، رئیس این پژوهشکده که ریاست بیمارستان مسیح دانشوری را نیز به عهده دارد، در گفتگو با همشهری می‌گوید: از آنجا که شرط تشکیل پژوهشکده دارا بودن سه مرکز تحقیقاتی است و ما در حال حاضر 5 مرکز تحقیقات داریم، بر آن شدیم تا در راستای تکمیل فعالیت بیمارستان مسیح دانشوری که بیمارستانی آموزشی، پژوهشی و درمانی است، پژوهشکده سل و بیماری‌های ریوی را تأسیس کنیم.
وی در ادامه به مراکز تحقیقاتی این بیمارستان اشاره کرده و می‌گوید: این پژوهشکده دارای مراکز تحقیقات ماکروباکتریولوژی، پیوند ریه، سل و بیماری‌های ریوی، بیماری‌های نای و پیشگیری و کنترل دخانیات است.
دکتر ولایتی به فعالیت‌های پیشین تحقیقاتی این بیمارستان اشاره کرده و می‌گوید: پیش از این نیز فعالیت‌های تحقیقاتی بیمارستان مسیح دانشوری سبب شده بود تا درسال 1387این مرکز برای اولین بار به عنوان قطب علمی- آموزشی منتخب کشور و خاورمیانه در زمینه سل و بیماری‌های ریوی در حوزه آموزش و پژوهش مطرح شود و ما با توسعه این حوزه به پژوهشکده‌ای رسیدیم که هم در خدمت آموزش و هم در خدمت درمان باشد؛ به این معنی که هم از این تحقیقات برای آموزش رزیدنت‌ها و کارآموزان این مرکز استفاده خواهد شد و هم نتایج مثبت تحقیقات انجام شده در پژوهشکده، در خدمت درمان بیماران خواهد بود.
دکتر ولایتی در ادامه و در پاسخ به این سوال که این تحقیقات چقدر جنبه جهانی دارد، می‌گوید: قطعا نتایج تحقیقات انجام شده دراین مرکز به صورت مقالاتی به مجلات پزشکی معتبر بین‌المللی ارائه خواهد شد،کما اینکه در حال حاضرنیز ما مجله تخصصی تنفس را به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌کنیم و با سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز درارتباط هستیم.
وی همچنین به مقبولیت فرامرزی بیمارستان مسیح دانشوری به عنوان یک مرکز درمانی معتبر در زمینه سل و بیماری‌های ریوی اشاره کرده و می‌گوید: ما بیمارانی داریم که از شرق آسیا، سواحل مدیترانه و کشورهای همجوار برای دریافت خدمات درمانی به این مرکز می‌آیند؛ چنانکه ما حتی در این مرکز پذیرای متخصصانی از کشورهای قفقاز وکشورهای آفریقایی هستیم که برای دریافت خدمات آموزشی به بیمارستان مسیح دانشوری می‌آیند و جالب اینجاست که هزینه‌های آموزشی این افراد هم از جانب سازمان بهداشت جهانی به ما پرداخت می‌شود.
رئیس پژوهشکده سل و بیماری‌های ریوی در ادامه به دوره‌های آموزشی این مرکز اشاره کرده و آخرین کارگاه ارائه شده را از 11اردیبهشت تا 11 خرداد سال جاری برمی‌شمرد که در آن، بیمارستان مسیح دانشوری، پذیرای متخصصان مختلف سل و بیماری‌های ریوی از 16 کشور اسلامی‌بوده است.
دکترولایتی در رابطه با احتمال انجام تحقیقات مشترک با پژوهشکده‌های مطرح بین المللی توضیح می‌دهد: به طورحتم، ما تحقیقات مشترکی را با سایرمراکز مشابه در دنیا خواهیم داشت، همان طور که در حال حاضرنیز فعالیت‌های مشترکی را در زمینه بیولوژی مولکولی با بلاروس داشته ایم و یا نتایج فعالیت‌هایمان در زمینه درمان مسلولین افغان را در اختیار سازمان جهانی بهداشت قرارداده‌ایم که برای کنترل این بیماری در افغانستان بسیار مفید بوده است.
به گفته وی، مراکز تحقیقاتی که اکنون تحت پوشش این پژوهشکده به فعالیت ادامه می‌دهند، تاکنون ارتباط و همکاری‌های نزدیکی با مرکز درمانی دانشگاه کارولینسکا در سوئد در زمینه سل و بیماری‌های ریوی داشته‌اند و با برخی از کشورهای اروپایی مثل فرانسه هم به تحقیقات مشترکی پرداخته اند.
دکتر ولایتی ادامه می‌دهد: از آمریکا هم با دکتر آیزمن که محقق برجسته و مطرحی در زمینه سل و بیماری‌های ریوی است، روی سل مقاوم نسبت به درمان کار کرده ایم؛ دکتر استنفورد هم که از اساتید برجسته انگلیسی است، قرارشده تا در آبان ماه سال جاری به ایران بیاید و تحقیقاتی را روی میکروب سل به شکل مشترک انجام دهیم.
بادانشگاه‌هاروارد هم وارد همکاری شده ایم و اخیرا وبه دعوت ما 3 نفراز اساتید‌هاروارد کارگاه آموزشی را در ایران برگزارکردند.
